Hutbe nedir? Hutbeye nasıl çıkılır? Hutbe ile ilgili Resulullah’ın söylemiş olduğu hadisi şerifler şunlardır;
BEŞ VAKİT NAMAZA BAĞLI NAFİLELER
Beş vakit namaza bağlı nafileler nelerdir ? Beş vakit namaza bağlı nafileler nasıl yapılır? Beş vakit namaza bağlı nafileler hakkında Resulullahın söylemiş olduğu hadisi şerifler şunlardır;
- Resulullah (sav) ile birlikte iki rek’at öğleden evvel, iki rek’at sonra, keza iki rekât cumadan sonra, iki rekât akşamdan sonra, iki rekât yatsıdan sonra namaz kıldım. Akşam ve yatsıdan sonrakiler evinde idi. (Buhari, Teheccüd 29, 25, 34, Cuma 39, Müslim, Müsafirin 291, (729), Cuma 71, (882), Muvatta, 69, (1, 166), Ebu Davud, Salat 290, (1252), Nesâî, İkamet 64, (2, 119), Cuma 43, (3,113), Tirmizi, Salat 220, (433, 434)
- Resulullah (sav) buyurdular ki: “Sünnette gelen on iki rekat’e kim devam ederse Allah ona cennette bir ev bina eder. Bu on iki rekatın: Dördü öğleden önce, ikisi öğleden sonra, ikisi akşamdan sonra, ikisi yatsıdan sonra, ikisi de sabahtan önce.” (Tirmizi, Salat 206, (414), Nesâî, Kıyamu’l-Leyl 66, (3, 260), İbnu Mace, İkamet 100, (1142)
- İki namaz var ki, Resulullah (sav) bunları ne gizli ne de aleni olarak seferde ve hazerde hiç terk etmedi: Sabahtan önce iki rekât, ikindiden sonra iki rek’at. (Buhari, Mevakitu’s-Salat 33, 73, Müslim, Salatu’l-Müsafirin 300, (835), Ebu Davud, Salat 290, (1253), Nesâî, Mevakitu’s-Salat 36, (1, 281), Kıyamu’l-Leyl 56, (3, 251, 252)
- Resulullah (sav) sabah ve ikindi hariç her namazın arkasında iki rekât nafile namaz kılardı. (Ebu Davud, Salat 299, (1275)
- Resulullah (sav) nafilelerden hiçbirine, sabah namazının iki rekatlık nafilesi kadar aşırı ilgi göstermemiştir. (Buhari, Teheccüd 27, Müslim, Salatu’l-Müsafirin 96, (725), Ebu Davud, Salat 291, 292, (1264, 1258), Tirmizi, Salat 307, (416)
- Sizi, atlılar tardedecek (kovalayacak) bile olsa o iki rekatı terk etmeyin. (Ebu Davud, Salat 291, 292, (1264, 1258)
- Nesâî ’nin bir rivayetinde: “Sabah namazından önce kılınacak iki rekat nafile namaz dünyanın tamamından daha hayırlıdır” denmiştir. (Nesâî, Kıyamu’l-Leyl 56, (252)
- Resulullah (sav) sabah namazında ezanla ikamet arasında hafif iki rekât namaz kılardı. (Buhari, Teheccüd 28, 12, Müslim, Müsafirin 90, (724), Muvatta, Salatu’l-Leyl 29, (1, 127), Ebu Davud, Salat 292, (1255)
- Diğer bir rivayette şu ibare var: “O iki rekâtı öyle hafif tutardı ki, ben “bunlarda Fatiha’yı okudu mu?” derdim. (Buhari, Teheccüd 28, 12, Müslim, Müsafirin 90, (724), Muvatta, Salatu’l-Leyl 29, (1, 127), Ebu Davud, Salat 292, (1255), Nesai, Kıyamu’l-Leyl 60, (3, 256), 58, (3, 252-253)
- Nesâi’nin bir başka rivayetinde şöyle gelmiştir: “Müezzin sabah ezanının birincisini bitirip sükut etti mi kalkar, sabah namazından önce ve ufukta fecrin açılmasından sonra iki rek’at hafif namaz kılar, sonra da sağ yanının üzerine uyurdu.” (Nesâî, Kıyamu’l-Leyl 60, (3, 256), 58, (3, 252-253)
- Resulullah (sav) sabahın iki rekâtında çoğunlukla şunları okurdu: Birinci rekâtta (mealen): “Ey müminler deyin ki: “Biz Allah’a, bize indirilene Kur’an’a, İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakup’a ve torunlarına (esbata) indirilenlere, Musa’ya, İsa’ya verilenlere ve bütün peygamberlere Rableri katından verilen Kitap ve ayetlere iman ettik. Onlardan hiç birini kimine inanmak, kimini inkar etmek suretiyle diğerinden ayırt etmeyiz. Biz, (Allah’a) teslim olmuş Müslümanlarız” (Bakara 136). İkinci rekâtta de, Al-i İmran süresindeki şu ayet (mealen): “De ki: “Ey Ehl-i kitap (Yahudiler, Hıristiyanlar hepiniz bizimle sizin aranızda müsavi ve adil bir kelimeye gelin. Şöyle diyerek: “Allah’tan başkasına tapmayalım. Ona hiçbir şeyi eş tutmayalım. Allah’ı bırakıp da kimimiz kimimizi Rabler diye tanımayalım. Buna rağmen eğer yine yüz çevirirlerse o halde deyin ki: “Şahit olun, biz muhakkak Müslümanlarız” (64. Ayet). (Müslim, Müsafirin 99, (727), Ebu Davud, Salat 292, (1259), Nesai, İftitah 38, (2, 155)
- Resulullah (sav) sabahın iki rekâtında çoğunlukla şunları okurdu: “Ey mü’minler deyin ki: “Biz Allah’a, bize indirilene (Kur’an’a), İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakup’a ve torunlarına (esbat) indirilenlere, Musa’ya, İsa’ya verilenlere ve bütün peygamberlere Rableri katından verilen Kitap ve ayetlere iman ettik. Onlardan hiç birini kimine inanmak, kimini inkar etmek suretiyle diğerinden ayırt etmeyiz. Biz, Allah’a teslim olmuş Müslümanlarız.” (Bakara /136). İkinci rekâtta de: “Ey Rabbimiz, senin indirdiğin o Kitap’a inandık, o peygambere de tabi olduk. Artık bizi birliğini ve peygamberlerini tanıyan şahitlerle beraber yaz.” (Al-i İmran/ 53) ayetini okurdu. (Ebu Davud, Salat 98, (1256), Nesai, İftitah 39, (2, 155,156)
- Resulullah (sav) sabahın iki rekatınde şunları okudu: “Kul ya eyyuhe’l-Kafirun” ve “Kul hüvallahu ahad.” (Müslim, Müsafirin 98, (726), Ebu Davud, Salat 98, (1256), Nesai, İftitah 39, (2, 155,156)
- Ben bir ay kadar Resulullah (sav)’ı göz ucuyla takib ettim, sabahın farzdan önce kılınan iki rekatinde şu sureleri okuyordu: “Kul ya eyyühe’l-Kafirun” ve “Kulhüvallahu ahad” (Tirmizi, Salat 308, (417)
- Ben Resulullah (sav)’ı yirmi kere göz ucuyla takib ettim, akşamın farzından sonra kılınan iki rekâtla sabahın farzından önce kılınan iki rekâtta Kafirun ve İhlas surelerini okuyordu. (Nesâî, Salat 68, (2,170)
- Resulullah (sav) sabahın iki rek’at nafilesini kıldı mı, uyanıksam benimle konuşurdu, değilsem, müezzin namaz için ikamet okuyuncaya kadar yatardı. (Buhari, Teheccüd 24, 26, Müslim, Müsafirin 133, (743), Ebu Davud, Salat 293, (1262,1263), Tirmizi, Salat 309, (418)
- Resulullah (sav) buyurdular ki: “Biriniz, sabahın farzından önce iki rekâtlık sünneti kılınca sağı üzerine yatsın…” (Ebu Davud, Salat 203, (1261), Tirmizi, Salat 311, (420)
- Ravi ceddi Kays İbnu Ama’dan anlattığına göre: “Resulullah (sav) geldi ve namaza duruldu. Onunla birlikte sabah namazını kıldım. Sonra namaz bitince beni namaz kılar buldu. “Ağır ol ey Kays! Dedi. Bir namaz daha mı kılıyorsun?” “Ben sabahın sünnetim kılmamıştım onu kılıyorum” deyince: “Öyleyse hayır, bunda bir beis yok” buyurdu.” (Ebu Davud, Salat 295, (1267), Tirmizi, Salat 313, (422)
- Resulullah (sav) ikamet başladıktan sonra namaz kılmakta olan bir adam gördü. Resulullah (sav) namazdan çıkınca halk adamın etrafını sardı ve Resulullah ona: “Sabahı dört mü kılıyorsun? Sabahı dört mü kılıyorsun?” dedi. (Buhari, Ezan 38, Müslim, Müsafirin 65, (711), Nesai, İmamet 60, (2,117)
- Resulullah (sav) sabah namazını kılarken bir adam mescide girdi. Mescidin yan tarafında sünneti kıldı. Sonra Resulullah’a dahil olup Onunla da farzı kıldı. Resulullah (sav) namazı bitirince: “Ey falan, şu iki namazdan hangisini sayıyorsun? Tek başına kıldığını mı, bizimle kıldığım mı?” buyurdular. (Müslim, Müsafirin 67, (712), Ebu Davud, Salat 294, (1265), Nesai, İmamet 61, (2, 117)
- Ashaptan bir cemaat ikameti işitmişti, hemen sünnet namaza kalktılar. Resulullah (sav) onlara: “İki namazı beraber mi kılıyorsunuz? İki namazı beraber mi kılıyorsunuz?” diye çıkıştı. Bu hadise sabah namazı sırasında cereyan etmişti. (Muvatta, Salatu’l-Leyl 31, (1, 128)
- Resulullah (sav) buyurdular ki: “Kim sabahın iki rekâtını vaktinde kılamazsa güneş doğduktan sonra kılsın.” (Tirmizi, Salat 314, (423)
- Raviden anlatıldığına göre, sabah namazının sünnetini kaçırdığı olmuştur. Ancak güneş doğduktan sonra onu kaza etmiştir. (Muvatta, Salatu’l-Leyl 32, (1, 128)
YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR