VASİYET

• Instagram
• YouTube
• Twitter
• Pinterest
• TikTok

Vasiyet nedir? Vasiyet ‘in dindeki yeri nedir? Vasiyet ile ilgili Resulullah’ın söylediği hadisler şunlardır;

• Hazreti Enes anlatıyor: “Resûlullah ‘a (sav) ölüm vakti geldiği vakit, Aleyhissalâtu vesselâm’ın can çekişirken yaptığı vasiyetin hepsi: “Namaz(ı ihmal etmeyin) ve sağ ellerinizin sahip olduklarının yani kölelerinizin hukukuna riayet edin” demek olmuştur.” İbnu Mace Sünen (2697) – Hds 6828)

• Büsr İbnu Cahhâş el-Kureşî Radıyallahu Anh anlatıyor: “Resûlullah (sav) (bir gün)bir avucuna tükürdü, sonra bu tükürüğü işaret parmağıyla göstererek buyurdular ki: “Allah Teâla hazretleri diyor ki: “Ey Âdemoğlu! Sen nasıl olur da beni âciz yerine koyar ve zekâtını ödemezsin! Halbuki ben seni şu tükürük damlası kadar bir sudan yarattım. Sen, ne vakit ruhun şuraya gelince -eliyle boğazını gösterdi- “Sadaka veriyorum!” dersin. Sadaka vermenin zamanı bu mu!” İbnu Mace Sünen (2707) – Hds 6833)

• Ebu Hureyre (r.a) anlatıyor: “Resûlullah (sav) buyurdular ki: “Şüphesiz, Allah Teâla hazretleri, (ahirete göndereceğiniz hayır) amellerinizi artırmak için, vefatınız zamanında mallarınızın üçte birini size tasadduk etti (vasiyet etme yetkisini verdi).” İbnu Mace Sünen (2709) – Hds 6834)

• İbnu Ömer (r.a) anlatıyor: “Resûlullah (sav) buyurdular ki: “Ey Ademoğlu! İki şey vardır ki, hiçbirisi senin hakkın değildir ve ben onları rahmetimle sana bağışladım:   Canını almak üzere gırtlağından tuttuğum anda malından sana vasiyette bulunman için üçte bir nispetinde bir pay ayırdım, tâ ki onunla seni temizleyeyim, günahlarından arındırayım. Ecelin sona erdikten sonra kullarımın sana kılacakları cenaze namazı.” İbnu Mace Sünen (2710) – Hds 6835)

• Resulullah (sav) buyurdular ki: “Hakkında vasiyet edebileceği bir malı bulunan Müslüman kimsenin, vasiyeti yanında yazılı olmaksızın iki gece geçirmeye hakkı yoktur.”  Buhari, Vesaya 1, Müslim, Vasiyyet 4, (1627), Muvatta, Vasiyyet 1, (2, 761), Ebu Davud, Vesaya 1, (2863), Tirmizi, Cenaiz 5, (974), Nesai, Vesaya 1, (6, 238, 239)

• Ölen, mal bırakmışsa ebeveyn ve akrabalarına vasiyette bulunsun… (Bakara 180) ayeti hakkında demiştir ki: “Miras ayeti neshedinceye kadar vasiyet bu şekilde vacib idi.” Ebu Davud, Vesaya 5, (2869)

• Resulullah (sav)’e: “Hangi sadaka efdaldir?” diye sorulmuştu: “Sağlıklı ve fakirlikten korkup, zenginliğe ümit bağladığın, mala karşı cimri olduğun halde tasadduk etmen! Bu şekilde tasadduku, can boğazına gelip de falana şu kadar, feşmekana bu kadar diyeceğin zamana kadar devam ettir. O sırada (yaptığın tasaddukun sana bir faydası yoktur, çünkü malın, artık) zaten birilerinin olmuştur.” Buhari, Vesaya 7, Zekat 11, Müslim, Zekat 92, (1032), Ebu Davud, Vesaya 3, (2865), Nesai, Vesaya 1, (6, 237)

• Resulullah (sav) Veda Haccı senesinde, bende şiddet peyda eden bir ağrı sebebiyle yatmakta olduğum hastalığım için bana geçmiş olsun ziyaretine geldi. “Ey Allah’ın Resulü” dedim, “gördüğünüz gibi ağrım çok şiddetlendi. Ben mal mülk sahibi bir kimseyim. Bana varis olacak tek kızımdan baş­ka kimsem yok. Malımın üçte ikisini tasadduk etmek istiyorum!” dedim. Hemen “Hayır, olmaz!” buyurdular. “Yarısı?” dedim. Yine “olmaz!” buyurdular. “Üçte biri?” dedim. “Üçte birini mi? Üçte bir de çok. Senin varislerini zenginler olarak bırakman, halka ihtiyaçlarını açan fakirler olarak bırakmandan daha hayırlıdır. Sen aziz ve celil olan Allah’ın rızasını arayarak her ne harcarsan -hatta bu, hanımının ağzına koyduğun bir lokma bile olsa- mutlaka onun sebebiyle mükafaatlanacaksın” buyurdular. Ben: “Ey Allah’ın Resulü” dedim. “Ben arkadaşlarımdan sonra burada kala­cak mıyım?” dedim. “Eğer geri kalır, kendisiyle Allah’ın rızasını düşündüğün bir amel ya­pacak olursan bu ameller sebebiyle mutlaka derecen artacak, merteben yükselecektir. Şunu da söyleyeyim. Sen daha yaşayacaksın. Öyle ki Allah seninle bir kısım kavimlere hayır ulaştıracak, diğer bir kısımlarına da şer” buyurdular. Resulullah (sav) sonra şöyle dua ettiler: “Allah’ım! Ashabımın hicretini tamama erdir. Onları gerisin geri (başarısızlıkla) çevirme!” Ve sözlerini [Hicret evi olan] Mekke’de ölmüş olan Sa’d İbnu Havle hakkında sarf ettikleri “Lakin zavallı, Sa’d İbnu Havle’dir!” mersiyesiyle tamamladılar. Buhari, Cenaiz 37, Vasaya 2, 3, Fezai-lu’l-Ashab 49, Megazi 77, Nafakat 1, Marza 13, 16, 43, Feraiz 6, Müslim, Vesaya 5, (1628), Muvatta, 4, (2, 763), Tirmizi, 6, (975), Ebu Davud, Vesaya 2, (2864), Nesai, Vesaya 3, (6, 241, 243)

• Resulullah (sav) devesinin üzerinde hitabede bulundu. Ben deve­nin boynunun altında idim. Deve durmadan geviş getiriyor, hayvanın salyası omuzlarımın arasında akıyordu. İşte bu esnada Resulullah ‘ın (sav) şu sözünü işittim: “Allah Teala hazretleri her hak sahibine hakkını verdi. Bu sebeple varis­lerden biri lehine vasiyet yoktur.” Tirmizi, Vesaya 5, (2122), Nesai, Vesaya 5, (6, 247)

• İbnu Ebi Evfa ‘ya (r.a): “Resulullah vasiyette bulundu mu?” diye sordum. “Hayır” dedi. Ben tekrar: “Öyleyse, kendi vasiyette bulunmaksızın halka nasıl vasiyeti farz kı­lar veya emreder?” dedim. “Kitabullah’ı vasiyet etti!” diye cevap verdi. Buhari, Vesaya 1, Megazi 83, Fezailu’l-Kur’an 18, Müslim, Vasiyet 16, (1634), Tirmizi, Vesaya 4, (2120), Nesai, 2 (6,240)

• Hz. Aişe ‘nin (r.a) yanında, Hazreti Ali’nin Resulullah (sav)’ın vasisi olduğunu söylemişlerdi: “Resulullah ona ne zaman vasiyette bulundu? Öleceği sırada o be­nim göğsüme yaslanmış vaziyette idi, bir leğen getirtti. Kucağımda bükülmüştü, öldüğünü bile hissetmedim. Öyleyse ona ne zaman vasiyet etti” diye itiraz etti.  Buhari, Vesaya 1, Megazi 83, Müslim, Vasiyyet 19, (1636), Nesai, Vesaya 2,(6,240)

• As İbnu Vail es Sehmi [kendi adına] yüz kölenin azat edilmesini vasiyet etti. Oğlu Hişam, ona bedel, elli tanesini azat etti. Oğlu Amr da ona bedel geri kalan elliyi azad etmek istedi ve: “Hele Resulullah (sav)’e bir sorayım!” dedi, ona gelip: “Ey Allah’ın Resulü! Babam, kendi adına, yüz köle azat edilmesini vasiyet etmişti. Hişam onun adına elli köle azat etti! Benim üzerime de elli tanesi kaldı. Onun adına ben azat edebilir miyim?” dedim. Resulullah (sav), bana: “Eğer o Müslüman idiyse, ona bedel azat etseniz veya ona bedel sadaka verseniz veya ona bedel hacc yapıverseniz bu ona ulaşırdı” buyurdular. Ebu Davud, Vesaya 16, (2883)

• Resulullah (sav) buyurdular ki: “Ey Ebu Zerr! Ben seni zayıf bir kimse görüyorum. Ben kendim için sevdiğimi senin için de aynen severim. Öyleyse iki kişi üzerine emir olmayasın, yetim malına da velilik yapmayasın.” Ebu Davud, Vesaya 4, (2868), Nesai, Vesaya 10, (6, 255)

• Bir adam Resulullah ‘a (sav) gelerek: “Ben fakirim, hiçbir şeyim yok, üstelik bir de yetimim var!” dedi. Resûlullah (sav): “Yetimin malından ye! Ancak bunu yaparken ne israfa kaç, ne aceleci ol, ne de kendine mal et” buyurdular. Ebu Davud, Vesaya 8, (2872), Nesai, Vesaya 11, (6, 256)

• Resulullah (sav)’dan iki şey öğrendim: “İhtilamdan sonra yetimlik kalmaz, geceye kadar gün boyu sessiz durmak yoktur.” Ebu Davud, Vesaya 9, (2873)

• Muaviye İbnu Kurre babasından naklen anlatıyor: “Resûlullah (sav) buyurdular ki: “Kim, ölüm yaklaşınca vasiyette bulunur ve vasiyeti de Allah’ın kitabına uygun olursa, bu vasiyeti, onun hayatında vermeyi ihmal ettiği zekâtına kefâret olur.” İbnu Mace Sünen (2705) – Hds 6832)

• Hz. Enes anlatıyor: “Resûlullah (sav) buyurdular ki: “Mahrum kişi, vasiyet etmekten mahrum kalan kişidir.” İbnu Mace Sünen (2700) – Hds 6829)

• Câbir İbnu Abdullah (r.a) anlatıyor: “Resûlullah (sav) buyurdular ki: “Kim vasiyet yapmış olarak ölürse doğru bir yol ve sünnet üzere ölmüş olur; takva ve şehadet üzere ölmüş olur, mağfirete uğramış (günahları bağışlanmış) olarak ölmüş olur.” İbnu Mace Sünen (2701) – Hds 6830)

• Hazreti Enes (r.a) anlatıyor: “Resûlullah (sav) buyurdular ki: “Kim varisinin mirasçılığı hakkından kaçarsa Allah Kıyamet günü o kimsenin cennetten mirasçılığını keser.”  İbnu Mace Sünen (2703) – Hds 6831)