Müzaraa nedir? Müzaraa ‘nin dindeki yeri nedir ? Müzaraa ile ilgili Resulullah’ın söylediği hadisler şunlardır;
MEYVELERİN VE EKİNLERİN SATIŞI

Meyvelerin ve Ekinlerin Satışı Nedir? Meyvelerin ve Ekinlerin Satışı ‘nın dindeki hükmü nedir? Meyvelerin ve Ekinlerin Satışı ile ilgili Resulullah’ın söylediği hadisler şunlardır;
- Hazreti Peygamber (sav) şöyle emretti: “Ağaçların üzerinde o yılın meyveleri olgunlaşmaya salih olduğu (kızarmak, sararmak suretiyle) zahir olana kadar, meyveleri satmayın. Yaş hurmayı kuru hurma karşılığında da satmayın.” Yüce Abdullah İbnu Ömer, Zeyd İbnu Sabit’in şöyle dediğim rivayet etmiştir: Resulullah (sav) yaş hurmayı kurusu ile değiştirmeyi yasakladıktan sonra, ariyyenin (muayyen bir ağacın başındaki yaş hurmayı) yerdeki yaş veya kuru hurma ile tebdiline müsaade buyurdu. Bu çeşit bir değiş tokuşa başka alım-satımlarda müsaade buyurmadı.” İbnu Ömer’e meyvenin salih olarak ortaya çıkması nedir? Diye sorulunca şu cevabı verirdi: “Meyvenin afete uğrayarak zarar görme tehlikesini atlatmasıdır.” Buhari, Büyu 82-87, Müsakat 17, Selem 4, Müslim, Büyu 51, 59, 79, (1534-1535-1539), Ebu Davud, Büyu 20, (3361), Nesai, Büyu 28 (7, 262-263), 40 (7, 270-271), Eyman 45 (7, 33), İbnu Mace, Ticarat 32, (2214-2215), Muvatta, Büyu 10, (2.618)
- Hz. Peygamber (sav) olgunlaşmazdan önce meyvenin ağacın basında iken satılmasını yasakladı. Kendisine (sav) meyvenin olgunlaşması ile ne kastediliyor? Diye sorulunca: “Onun kızarması ve sararmasıdır” diye açıkladı ve ilave etti: “Cenab-ı Hakk bir afet vererek meyveye mani olacak olsa, kardeşinden aldığın parayı nasıl helal addedeceksin?” Buhari, Büyu 83, Selem 4, Müslim, Müsakat 15-17 (1555), Büyu 49, 50 (1534-1554), Muvatta, Büyu 11 (2, 618), Ebu Davud, Büyu 23, (3367), İbnu Mace, Ticaret 61, (2284)
- Hz. Peygamber (sav) yaş hurmayı kuru hurma ile değiştirmeyi yasakladı ve “Bu riba’dır, buna müzabene denir” buyurdu. Ancak ariyye satışını bundan istisna etti. Ariyye bahçe sahibinin ayırdığı bir veya iki hurma ağacıdır. Onların başındaki meyvenin kuruyunca ne kadar olacağını göz kararıyla tahmin eder. Bunun bedelince yaş hurma satın alıp yer” (Tirmizi bir başka rivayette şu ilaveyi kaydeder: “Resulullah (sav) yaş üzümü kuru üzümle her meyveyi, meyve cinsinden tahmini karşılığıyla satmayı yasakladı.” Yahya İbnu Said ariyye’yi şöyle açıkladı: “Kişinin ailesine yedirmek maksadıyla birkaç hurma ağacının yaş meyvesini, – miktarını tahmin yoluyla takdir edip – kuru hurma karşılığında satın almasıdır.”) Buhari, Büyu 83, Şürb 17, Müslim, Büyu 64, (1540), Ebu Davud, Büyu 20, (3363), Tirmizi, Büyu 64, (1303), Nesai, Büyu’ 35, (7, 268)
- Hazreti Peygamber (sav), kuru hurma vererek, tahmin yoluyla ariyyelerin satın alınmasına, beş vask veya beş vasktan az miktar için izin verdi.” Buhari, Büyu, 83 (Şürb 17), Müslim, Büyu 71, (1541), Ebu Davud, Büyu 21, (8364), Nesai, Büyu 35, (7, 268), Tirmizi, Büyu 63, (1301), Muvatta, Büyu 14, (2, 620)
- Hz. Peygamber (sav) müzabene ve muhakala’yı yasakladı. Müzabene, yeni meyvenin daha hurma, ağacının başında iken satın alınmasıdır. İmam Malik “… kuru hurma vererek” ziyadesini kaydetti. Muhakala da buğday karşılığında tarlanın kiralanmasıdır. Buhari, Büyu 82, Müslim, Büyu 105, (1546), Muvatta, Büyu 23-25 (2, 625), Nesai, Müzara’a 45, (7, 39)
- Resulullah (sav) müzabene’yi yasakladı. Müzabene, yaş hurmayı, ölçeğe vurarak kuru hurma mukabili satmaktır, keza taze üzümü ölçeğe vurarak kuru üzüm karşılığında satmaktır. Buhari, Büyu 75, 82, Müslim, Büyu 74 (1542), Ebu Davud, Büyu 18, (3361), Nesai, Büyu 33, (7, 266), Tirmizi, Büyu 63, (1300), Muvatta, Büyu 23, (2, 624)
- Resulullah (sav) muhabere ve muhakale’yi yasakladı. Ata der ki: Cabir bize şu açıklamayı yaptı: Muhabere: Boş araziyi, sahibi bir başkasına verir. Alan adam bütün masrafları karşılayarak tarlayı eker. Tarla sahibi mahsulden hisse alır, Müzabene’ye gelince, bunun “daha ağaçta iken yaş hurmayı, kuru hurma ile ölçekle satmak” olduğunu söyledi. Muhakale ise, ekinden cari bir alış-veriş, müzabene’ye benzer, ekinin ölçekle buğday mukabili satılmasıdır. Buhari, Şürb 17, Müslim, Büyu 53, (1536), Tirmizi, Büyu 55, (1290), 72, (1313), Ebu Davud, Büyu 24, (3374-3375), Nesai, Büyu 39, (7, 270)
- Hazreti Peygamber (sav) muhakale, müzabene, muaveme ve muhabere suretiyle yapılan ahş-verişleri yasakladı. Müslim, Büyu 85, (1536)
- Buhari’nin dışındaki müelliflerin kaydettiği bir diğer rivayette şöyle denir: Resûlullah (sav) meyvesi olgunlaşıncaya kadar hurmayı, dânesi beyazlaşıp afetten emin oluncaya kadar başağı satmaktan men etti. Bu muameleden satıcı da alıcı da yasaklanmıştır. Müslim, Büyû’: 50, (1535); Ebu Dâvud, Büyû’: 23, (3368); Tirmizî, Büyû’: 15, (1226-1227); Nesâî, Büyû’: 40, (7, 270, 271); İbnu Mâce, Ticarât: 32, (2214-2215);
YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR