HAZRETİ YAHYA

• Instagram
• YouTube
• Twitter
• Pinterest
• TikTok

Hazreti Yahya (A.S)

Hazreti Yahya, Kur’an-ı Kerim de ismi geçen peygamberlerden birisidir. Hazreti Yahya (a.s) Zekeriya Peygamberin (a.s) oğluydu. Yahya adını kendisine Allah vermiştir. Babası Hz. Zekeriya nın yaşı ilerlemiş olmasına rağmen Yüce Rabbimizden niyaz etmiş hayırlı bir evlat istemiştir. Allah Hz. Zekeriya nın duasının hürmetine kendisine oğlu Yahya Peygamberi (a.s) bağışlamıştır. HazretiYahya (a.s) çatık kaşlı, güzel yüzlü, seyrek saçlı, uzun burunlu, ince sesliydi.  Babası Hz Zekeriya (a.s), annesi El-İşba dır. Hazreti Yahya’ nın annesi Hz. Meryem’in teyzesidir. Hazreti Yahya (a.s) İsa Peygamberden altı ay önce Kudüs’te dünyaya gelmiştir. Musa Peygamberin (a.s) şeriatı ile amel eden son peygamberdir. Hazreti Yahya (a.s) 30 yaşlarında iken vefat etmiştir.

Hazreti Yahya (a.s) Kaynaklarda Nasıl Anlatılır ?

Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya (John the Baptist, Jean-Baptist) ismiyle bilinir. İslâmî kaynaklardaki adıyla Yahya, Zekeriya’nın oğlu olup annesi Hz. Meryem’in teyzesidir. Yahya isminin Batı dillerindeki karşılığı olan Jean’ın (John) aslı “Yehova lütfetti” anlamına gelen İbrânîce Yôhânân’dır; bu isim Grekçe ’ye Ioannes, Latince’ ye Joannes şeklinde geçmiştir (DB, III/2, s. 1153, 1591). İslâm kaynaklarına göre Yahya kelimesi “yaşamak” anlamındaki hayat kökünden türemiştir. Bu isim Yahya’nın faziletli yaşayışı, annesinin kısırlığını giderip doğurganlığını canlandırması, kalbinin iman ve ihlâsla canlılık kazanması, Allah’ın onu itaatle diri tutması, şehitlerin hep diri kalması ve onun şehit olması sebebiyle “o yaşayacak” anlamında kendisine Allah tarafından verilmiştir (Sa‘lebî, s. 374; Jeffery, s. 290). Bir başka yoruma göre Allah, Zekeriya’nın ve eşinin yaşlılıklarında doğan bu çocuğa yaşayacağı konusunda kalplerini mutmain etmek için bu adı koymuştur (Fîrûzâbâdî, VI, 94).

Yahya Peygamber (a.s) Kimdir ?

Hazreti Yahya Peygamberin (a.s) babası Hz. Zekeriya (a.s), annesi El-İşba (Hz. Meryem’in teyzesi) dır. Yahya Peygamber (a.s) İsa Peygamberden (a.s) altı ay önce Kudüs’ te dünyaya gelmiştir. Zekeriya Peygamberin (a.s) yaşı ilerlemiş olmasına rağmen Yüce Rabbimizden hayırlı evlat istemiş ve Allah’ta duasının hürmetine kendisine oğlu Yahya Peygamberi (a.s) vermişti. Yahya Peygamber (a.s) Kur’an-ı Kerim de ismi geçen peygamberlerden biridir. Kendisine Yahya ismini Allah vermiştir.

Zekeriya Peygambere (a.s) Hz. Yahya’ nın (a.s) Verilmesi

Yüce Rabbimiz Kur’an-ı Kerim’ de şöyle buyurmaktadır:

• Orada Zekeriyyâ rabbine dua edip dedi ki: “Rabbim! Bana tarafından temiz bir nesil ihsan eyle! Kuşkusuz sen duayı işitmektesin.” (Âli-İmrân/38)
•  O mâbedde durmuş namaz kılarken melekler ona şöyle seslendiler: “Allah’ın bir kelimesini (Hz. İsa’yı) tasdik edici, efendi, iffetli ve salih kullardan bir peygamber olarak Yahya’yı Allah sana müjdeliyor. (Âli-İmrân /39)
•  Zekeriyyâ ise şöyle dedi: “Rabbim! Bana ihtiyarlık gelip çattığı, üstelik karım da kısır olduğu halde benim nasıl oğlum olabilir?” Buyurdu ki: “İşte böyle; Allah dilediğini yapar.” (Âli-İmrân /40)  

Yüce Allah (c.c) başka ayetinde şöyle buyurur:

• “Rabbim!” demişti, “Benim kemiklerim zayıfladı, saçlarım ağardı. Rabbim! Ben sana ettiğim dualarda hiç eli boş dönmedim. (Meryem /4)
• Doğrusu ben, arkamdan iş başına geçecek olan yakınlarımdan endişe ediyorum; karım da kısırdır. Tarafından bana yerimi alacak bir halef ver; o, Yakup hanedanına da vâris olsun; Rabbim, onu rızana erdir!” (Meryem /5-6)
•  Allah buyurdu ki: “Ey Zekeriyyâ! Biz sana Yahya adında bir oğul müjdeliyoruz. Bu adı daha önce kimseye vermedik.” (Meryem /7)
• Zekeriyyâ, “Rabbim!” dedi. “Karım kısır olduğu, ben de ihtiyarlığın son sınırına vardığım halde, benim nasıl oğlum olabilir? (Meryem /8)
• Orası öyle” dedi ve buyurdu ki rabbin: “O bana kolaydır; daha önce, sen hiçbir şey değilken seni de yaratmıştım.” (Meryem /9)

Hz. Zekeriya ‘nın (a.s) Duasının Makbul Olmasının Alâmetleri Nelerdir ?

Hz. Zekeriya nın duasının makbul olmasının alameti üç gün boyunca insanlarla işaretler dışında konuşmaması ve Allah’ı zikretmesiydi. Ayet-i Kerime’nin ifadesi ile:

•  “Rabbim, dedi, bana bir alâmet göster.” Şöyle buyurdu: “Senin için alâmet insanlara üç gün ancak işaretle konuşmandır. Rabbini çok an, sabah akşam tesbih et.” (Âl-i İmrân /41)
• Bunun üzerine Zekeriyyâ, mâbedden kavminin karşısına çıkarak onlara, özel bir işaret diliyle, “Sabah akşam Allah’ı tesbih edin” dedi. (Meryem/ 11)
• Biz onun da duasını kabul ettik ve ona Yahya’yı verdik; eşini de bunun için elverişli kıldık. Onlar, hayır işlerinde koşuşurlar, umarak ve korkarak bize yalvarırlardı; onlar, bize karşı derin saygı içindeydiler. (Enbiyâ/ 90)

Hazreti Yahya Peygamberin Kişiliği (a.s)

Hazreti Yahya (a.s) güzel yüzlü, çatık kaşlı, seyrek saçlı, uzun burunlu, ince sesli ve kısa parmaklıydı. Musa Peygamberin (a.s) şeriatı ile amel eden son peygamberdir. Yaşı küçükken kendisine hikmet verilmişti. Yaşıtları kendisi ile oynamak istediğinde onlara:  “Ben, oyun için yaratılmadım” derdi. (es-Sa’lebî, el-Arais, Mısır 1951, 375 vd.)

Hazreti Yahya (a.s) Hadiste Nasıl Anlatılır?

Hadis-i Şerifte Hz. Yahya (a.s) hakkında şu bilgi verilmiştir: “Yüce Allah, Zekeriya (a.s)’ın oğlu Yahya (a.s)’a, hem kendisi amel etmek, hem de amel etmeleri için İsrail oğullarına emretmek üzere, beş kelime emretmişti. Kendisi bu hususta biraz ağır ve yavaş davranınca, İsâ (a.s) ona: Sen, hem kendin amel etmek hem de amel etmelerini İsrâil oğullarına emretmek üzere, beş kelime ile emrolunmuştun. Bunu İsrail oğullarına ya sen tebliğ edersin, ya da ben tebliğ ederim, deyince, Yahya (a.s): – Ey kardeşim! Sen bu vazifeyi yerine getirmekte beni geçersen, ben azaba uğramamdan veya yere batırılmamdan korkarım, dedi ve hemen İsrâil oğullarını Beytü’l-Makdis’te topladı. Beytü’l-Makdis, İsrail oğulları ile doldu. Yahya (a.s) yüksek bir yere oturarak Allah’a hamd ve senada bulunduktan sonra şöyle dedi: Yüce Allah, bana, hem kendim amel edeyim, hem de amel etmenizi size emredeyim diye beş kelime emretti.

Onların ilki, Allah’a hiçbir şeyi şerik koşmaksızın, ona ibadet etmenizdir. Bunun misali, öz malı olan altın veya gümüşle bir köle satın alıp çalıştıran bir adama benzer ki, köle çalışmasının kazancını, efendisinden başkasına ödüyordur. Hanginiz, kölesinin böyle davranmasına sevinir, razı olur? Hiç kuşkusuz, sizi yüce Allah yarattı ve rızkınızı vermektedir. Öyle ise Allah’a, hiç bir şeyi şerik koşmaksızın, ibadet ediniz. Allah namaz kılmanızı size emretti. Namaza durduğunuzda, yüzünüzü sağa sola çevirmeyiniz. Şüphe yok ki Yüce Allah, kulu, yüzünü başka tarafa çevirmedikçe, hep ona yöneliktir. Allah size orucu emretti. Bunun misali, yanında misk kesesi olduğu halde, bir topluluk içinde bulunan ve hepsi ondaki misk kokusunu duyan bir kimseye benzer. Hiç şüphesiz oruçlunun ağzının kokusu, Allah’ın katında misk kokusundan daha güzeldir. Allah size sadakayı emretti. Bunun misali, düşmanın esir edip elini boynuna bağladıkları ve boynunu vurmak üzere yaklaştırdıkları bir kimseye benzer ki o, “canımı elinizden kurtarmak için size bir fidye, kurtulmalık versem, olmaz mı?” diyerek kendisini onlardan kurtarıncaya kadar, az çok kurtulmalık akçesi öder durur. Allah size Allah’ı çok zikretmenizi, anmanızı da emretti. Bunun misali, düşmanın süratle kendisini takib ettiği bir kimseye benzer ki, sağlam bir kaleye gelip onun içine sığınmıştır. İşte kul da, Allah’ı zikir ile meşgul oldukça, şeytandan böyle korunur.” (et-Tirmizî, es-Sünen, el-Emsâl, 3; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, IV, 202).

Hazreti Yahya’nın (a.s) Vefatı

Mûsâ Peygamberin (a.s) getirdiği şeriata göre kardeş karısıyla evlenmek yasaktır. Bunun cezası da kısırlaştırmadır. (Levililer, 18/6-18; 20/19-21) Tevrat’ta yabancılarla zina etmenin cezası ölüm iken, evlenilmesi yasak olan kişiler arasındaki zinanın cezası ise daha farklıdır. (Tesniye, 22/22-27; Levililer, 20/11, 12, 14, 17) Nitekim Hazret-i Yahya’nın şehit edilmesine de sebep olan bu mevzu ile ilgili olarak şöyle bir hâdise nakledilir: Hazret-i Yahya’nın peygamberliği sırasında Kral Herot (Hirodes) kardeşinin karısı ile zina eder. Bunun üzerine Hazret-i Yahya, bunun ilâhî kanunlara aykırı olduğunu söyleyince kral tarafından zindana atılır. Daha sonra kralın doğum günü şenliğine, zina ettiği kadın kızıyla birlikte katılır. Bu kız yapmış olduğu gösterilerle kralı âdeta büyüler ve mest eder. Kral, o gün kız ne dilerse onu yerine getireceğine söz verir. Annesi tarafından kandırılan kız, Hazret-i Yahya’nın başını ister. Bu istek karşısında kral çok üzülür, ancak verdiği sözü hatırlar ve Hazret-i Yahya, başı kesilerek şehit edilir. (Luka, 3/19-20; Matta, 14/1-12)

Bir rivayette Yahya Aleyhisselâm, başı defalarca kesildikten sonra bile zalim Herot’a: “Bu kız sana câiz değildir!..” diye hitap etti. Ne gaflettir ki, Yahya Aleyhisselâm ’ın peygamberlik mucizelerini gördüğü hâlde bedbaht I. Herot, O’na karşı çıkmış ve O’nu şehit etmiştir.

Hz. Yahya öldürüldüğünde 30 yaşlarında idi. Yüce Rabbimizin rahmetine ermiştir. Ayette buyrulur:

• Doğduğu gün, öleceği gün ve yeniden hayata döndürüleceği gün ona selâm olsun. (Meryem /15)