Soru: Allahın sıfatları nelerdir?

Allah’ın sıfatları hem kendi zatına özel hem de insanlarda olmak üzere ayrılır. Allah yarattıklarına bazı özel sıfatlarını vermiştir. Allah’ı tanımak için onun sıfatlarını ve manalarınıda iyi bilmemiz gerekir. sizlere bu sıfatları açıklamasıyla beraber tek tek anlatacağız.

Zati Sıfatları:

Allah’ın ne olmadığını anlatır. Allah’ı doğrudan idrak edemeyeceğimiz için onu sıfatlarından tanımaya çalışırız. Bu sıfatlar “Sıfat-ı nefsiyye” olarak bilinir, zati sıfatlar yalnız Allah’a aittir. bunlar;

1. Vücut: Var olmak. Allah vardır, yokluğu düşünülemez.
2. Kıdem: Allah’ın varlığının başlangıcı yoktur. Başka herhangi bir yaratıcıya ya da nedene bağlı olmaksızın ezeli ve ebedi olarak vardır.
3. Beka: Allah’ın varlığının sonu yoktur.
4. Vahdaniyet: Allah’ın bir olması demektir
5. Kıyam binefsihi: Sonradan olan şeylere benzememek
6. Muhalefetün-lil-havadis: Allah’ın varlığı kendisinden olması demektir. Başka herhangi bir yaratıcıya ya da nedene bağlı olmaksızın ezeli ve ebedi olarak vardır.

Sübuti Sıfatlar:

Bu sıfatlar Allah’ta sınırsız ve sonsuz olarak vardır. Ancak bu sıfatlar sınırlı sayıda olsada yaratmış olduğu varlıklarda bulunur.

1. Hayat:  Diri ve canlı olmak.
2. İlim: Her şeyi bilmesi.
3. İrade: Sınırsız yapabilmeye yönelik dilemesi.
4. Kudret: Her şeye gücünün yetmesi.
5. Sem: Her şeyi işitmesi
6. Basar: Her şeyi görmesi.
7. Kelam: Harf ve seslere ihtiyaç duymadan konuşması.
8. Tekvin: Zahmetsizce yaratması, yoktan var etmesi ( Bu sıfatı Eşariler kudretin içinde yer alır)

Fiili Sıfatlar:

Bu sıfatlarını bir sayı ile sınırlandıramayız. Allah’ın tasarruflarını sayamayız. Eşariler, Kudret – Maturidiler, Tekvin sıfatının eseri olarak görür.

1. Halk/Tahlik: Yaratma.
2. Takbil: Kabul etmek.
3. Terzik: Rızık vermek.
4. İbda: Örneksiz ve güzel yaratmak.
5. Ğufran: Bağışlamak.
6. Tenzil: İndirmek.
7. Sun: Sanatla yapmak.
8. İmate: Öldürmek.
9. İhya: Hayat vermek.

Haberi Sıfatları:

Kuran-ı Kerim’de geçen Allah’ın eli, yüzü, arşa istivası gibi haber verilen sıfatlardır. Bu ifadelerin zahiri (görünen) anlamları olduğu gibi kabul edilirse, “teşbih”e yani Allah’ı yarattıklarıyla benzetmelere yol açar. bu konuda mezhepler şu görüşleri söylemiştir.

• Mutezile: Allah’ın zatı ile sıfatları aynıdır.
• Maturidi: Sıfatlar, zatından ayrı değildir.
• Eşari: Sıfatlar, zatından ayrıdır; sonradan ilave edilmiştir.
• Mücessime: Benzetme yaptılar. Eli, yüzü vb. vardır. Zatını yarattıklarına benzettiler.