Soru: Muharrem Ayı Hakkında Bilgi Verir Misiniz?

Muharrem Ayı ne zaman? Muharrem Ayı ‘nda ne oldu? Muharrem Ayı ‘nın önemi nedir?

MUHARREM AYI

Sözlükteki anlamı: “haram kılınan, yasaklanan veya kutsal olan, saygı duyulan” anlamlarına gelen Muharrem savaşmanın haram olarak kabul edildiği dört aydan biridir. Bazı kaynaklara göre muharrem cahiliye devrindeki kaynaklarda “natık” olarak geçmektedir. (İbn Düreyd, III, 489; Lisânü’l-ʿArab, “emr” md.; Yahyâ b. Ziyâd el-Ferrâ, s. 52).

Muharrem Ay’ı “Muharremü’l-harâm” olarak da bilinmektedir.

PEYGAMBER EFENDİMİZ (SAV) MUHARREM AYI ‘NI NASIL NİTELENDİRMİŞTİR?

• Peygamber Efendimiz (sav) Muharrem Ay’ını Allah’ın adı diye nitelendirmiştir.  (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]) Allah’ın Ay’ı denmesi aslında Muharrem Ay’ının faziletine bereket ve bolluğuna işaret etmektedir.
•  Resûlullah (sav), bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem’de tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]).

AŞURE GÜNÜ

• Muharrem Ay’ının onuncu günü Aşure günüdür. Bazı âlimlere göre aşure günü oruç tutmak sünnettir. (Serahsî, el-Mebsût, 3/92).

HADİSLERE GÖRE AŞURE GÜNÜ

• Peygamber Efendimiz (sav) ‘de aşure günü oruç tutmuş ve bunu biz Müslümanlara tavsiye etmiştir. (Buhârî, Savm, 69 [2004]).
• Peygamber Efendimiz (sav) Medine’ye gelince, Yahudilerin aşure gününde oruç tuttuklarını görmüş ve “Bugün niçin oruç tutuyorsunuz?” diye sormuştu. “Bu, hayırlı bir gündür. Allah, o günde İsrâiloğulları’nı düşmanlarından kurtardı. Hz. Mûsâ o gün (şükür olarak) oruç tuttu” dediklerinde Resûlullah da (sav) “Ben Mûsâ’ya sizden daha layığım (yakınım).” Buyurup o gün oruç tuttu ve Müslümanlara da tutmalarını tavsiye etti (Buhârî, Savm, 69 [2004]; Müslim, Sıyâm, 127-128 [1130]).
• Hz. Peygamber’in (sav) bu günde oruç tutulmasını teşvik eden başka hadisleri de vardır. Bir hadiste, “Aşure günü orucunun önceki yılın günahlarına kefaret olacağını zannederim.” (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]) buyurmuştur.

AŞURE ORUCU NEDEN ÜÇ GÜN TUTULMAKTADIR?

• Hz. Peygamber’in (sav) Yahudilere muhalefet için ertesi sene aşure orucunu Muharremin dokuzuncu günü de tutacağını söylemesi (Müslim, Sıyâm, 133-134 [1134]); bu orucun Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu veya onuncu ve on birinci günlerinde tutulmasının daha doğru olacağına işaret etmektedir (Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 1/241 [2154])

AŞURE ORUCUNU TUTMAK FARZ MIDIR?

• Ramazan orucu farz kılınınca Hz. Peygamber (sav), isteyenlerin aşure orucu tutup isteyenlerin tutmayabileceğini belirtmiştir (Buhârî, Savm, 69 [2001]; Müslim, Sıyâm, 113-126 [1125-1129]).

AŞURE GÜNÜNÜN ÖNEMİ

Hz. Hüseyin ile aile fertlerinin 10 Muharrem 61’de (10 Ekim 680) Kerbelâ’da şehit edilmesi üzerine muharrem ayı başka bir anlam kazanmış, Şîa için bu tarih Hz. Hüseyin’in intikamını alma ahdinin tazelendiği bir matem günü olmuştur. Özellikle İran’da 10 Muharrem’de “tâziye” adı verilen törenlerin düzenlenmesi, yas merasimlerinde ağıtların söylenmesi ve maktel-i Hüseyin türü eserlerin okunması gelenek halini almıştır. Muharrem ayındaki matem âyinlerinin en meşhuru âyîn-i sükvârîdir. Şiîlik’te büyük önem taşıyan bu âyin Büveyhîler döneminde resmî bir hüviyet kazanmıştır. Muizzüddevle, 352 (963) yılında muharrem ayının ilk on gününü Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’daki şehâdeti için matem zamanı olarak ilân etmiş, Şiîler’in bu günlerde toplu olarak ağlayıp yas tutma, zincirlerle kendilerini dövme şeklindeki matem törenleri bugüne kadar devam etmiştir.

MUHARREM AYI İBADETLERİ NELERDİR?

Sahih kaynaklarımızda Muharrem Ay’ına özel nafile ibadet bulunmamaktadır. İsteğe bağlı olarak kaza namazları kılınabilir, bol istiğfar edilebilir, bol bol Kur’an-ı bir okunabilir. Esma zikirleri başta olmak üzere birçok zikir çekilebilir. Bu ay’ın 13 14 15. günlerinde oruç tutulabilir.