MUHAMMED BİN EBUBEKİR
İçindekiler
- Hz. Ebubekir ‘in (r.a) oğlu.
- Künyesi Ebû ‘l Kasım dır.
Muhammed bin Ebubekir‘in Hayatı
Muhammed bin Ebubekir, Veda Haccı ‘nın olduğu vakitte Zülhufeyfe veya Beyda mevkiinde dünyaya gelmiştir. Babası Hz. Ebubekir annesi Ümeyme binti Umeys ‘tir. Künyesi Ebû ‘l Kasım ‘dır. Muhammed b. Ebû Bekir’in adı kaynaklarda ilk defa, Hz. Osman’a karşı onun himayesinde yetişen Muhammed b. Ebû Huzeyfe ile birlikte Mısır’da yürüttüğü faaliyetler münasebetiyle geçer (Taberî, IV, 457-458).
Muhammed bin Ebubekir‘in (r.a) Doğumu
Veda Haccı ‘nın olduğu zamanda Zülhufeyfe veya Beyda mevkiinde dünyaya gelmiştir. Babası Hz. Ebubekir (r.a) annesi Esma binti Umeys ‘tir. Annesi Has ‘am kabilesindendir. Künyesi Ebû ‘l Kasım ‘dır. Adını ve künyesini ablası Hz. Âişe bırakmıştır. Annesi Esma binti Umeys önce Cafer bin Ebu Talip ile evlenmiştir. Cafer bin Ebu Talip vefat edince Hz. Ebubekir ile evlenmiştir. Hz. Ebubekir şehit düşünce ise Hz. Ali ile evlenmiştir.
Kaynaklarda Muhammed bin Ebubekir (r.a)
Muhammed b. Ebû Bekir’in adı kaynaklarda ilk defa, Hz. Osman’a karşı onun himayesinde yetişen Muhammed b. Ebû Huzeyfe ile birlikte Mısır’da yürüttüğü faaliyetler münasebetiyle geçer (Taberî, IV, 457-458). Hz. Osman’ın yönetimine duyulan genel hoşnutsuzluk sebebiyle Medine’ye gelen bir grup Mısırlı, Hz. Ali’nin de aracılığı ile Muhammed’in eyalete vali tayin edilmesini sağladı. Ancak Muhammed ve Mısırlılar yolda halife tarafından eski vali Abdullah b. Sa‘d b. Ebû Serh ’e hitaben yazılmış, kendilerinin cezalandırılmasını isteyen bir mektup ele geçirince geri döndüler ve diğer muhaliflerle birlikte görevinden ayrılması için halifenin evini kuşattılar; bekledikleri gerçekleşmeyince de saldırıya geçtiler. İçeriye ilk önce Muhammed girdi ve Hz. Osman’a hakarette bulundu. Fakat onun, “Baban Ebû Bekir sağ olsaydı senin bu davranışından memnun kalmazdı” demesi üzerine yanından ayrıldı (İbn Sa‘d, III, 73); daha sonra da halife şehit edildi. Muhammed âsileri halifeye karşı kışkırtanlar arasında yer almakla birlikte bizzat onun katillerinden biri olmamıştır (İbn Abdülber, III, 1367). Hz. Âişe ’nin Mekke’de oluşturduğu muhalif gruba katılmayan Muhammed, Kûfe ’ye giderek halkı ona karşı Hz. Ali’nin yanında savaşmaya çağırdı (Taberî, IV, 485). Cemel Vak‘ası’nda da Hz. Ali’nin ordusunda çarpıştı ve Kûfeliler ’in galibiyetiyle sonuçlanan savaşın ardından esirler arasında bulunan Hz. Ayşe’yi halifenin emriyle Basra’ya götürdü. Mısır valiliğine tayin edilmiş olmasına rağmen makamına oturamayan Muhammed b. Ebû Bekir, Hz. Ali’nin ilk Mısır valisi Kays b. Sa‘d ’ın geri çağrılmasından sonra tekrar Mısır valiliğine getirildi (a.g.e., IV, 555). Görev mahalline ulaşınca bir yandan Muaviye b. Ebû Süfyân’a ’a tehdit ve hakaret dolu mektuplar gönderirken bir yandan da eyaletteki Hz. Osman taraftarlarına çok sert davranarak kısa sürede düşmanlıklarını kazandı.
Muhammed bin Ebubekir ‘in Vefatı
Kendisinin de katıldığı Sıffın Savaşı ‘ndan sonra kendisini halife ilan eden Muaviye ‘nin hedefi Mısır ‘ı ele geçirmekti. Muhammed bin Ebubekir (r.a) Muaviye ‘nin hedefini öğrenince halifeden yardım istedi. Hz. Ali onun tecrübe edemeyişi sebebi ile Şamlılarla baş edemeyeceğini düşünmüş Malik el–Eşter ‘i valiliğe tayin etmiştir. Muaviye Malik el-Eşter ‘in valiliğe getirildiğini duyunca yolculuğu esnasında kendisini zehirletmiştir. Hz. Ali bunu duyunca görevinde olan Muhammed bin Ebubekir ‘e valiliğini sürdürmesi ve Şamlılarla savaşa hazırlanması için mektup göndermiştir. Amr b. As 6000 kişilik ordu ile Mısır ‘a doğru yola çıkmıştır. Bu orduya Hz. Osman taraftarları da katılmıştır. Amr harekete geçmeden önce Muhammed bin Ebubekir ‘e şehri terk etmesini, şehri terk etmediği takdirde ise öldürüleceğini söylemiştir. Muhammed bin Ebubekir halifeden tekrar yardım istemiştir. Hz. Ali yardımcı kuvvet göndereceğini söyleyerek Kinane b. Bişr ‘i 2000 kişiyle Amr b. As ‘a karşı göndermiştir. Fakat askerlerin hepsi kumandanlar da dahil kılıçtan geçirilmişti. Mısırlılar durumu öğrenince Valinin etrafından dağıldı. Muhammed bin Ebubekir Fustattan kaçtı. Ancak Muaviye b. Hudeyc kendisini mağarada yakalayıp öldürmüş ve cesedini de yaktırmıştır. 2000 kişilik kuvvet Mısır’a hareket ettikten tam 5 gün sonra Muhammed bin Ebubekir’in öldürüldüğü haberini almıştır. Hz. Ali bu olayı duyunca derinden etkilenmiştir. Hz. Âişe de kardeşine yapılan bu olaydan ötürü çok üzülmüştür.