Soru: Çeyiz Ve Takılar Mehir Yerine Geçer Mi?

ÇEYİZ VE TAKILAR MEHİR YERİNE GEÇER Mİ?

Mehir nikâhın gereklerindendir. Kadının erkeğe “Ben seninle evlenmek-nikâhlanmak için şunu isterim.” demesidir. Eğer bu, nikâh akdinde konuşulması unutulursa daha sonra mahkeme kararıyla bile tespit edilebilir. Nikâhın önemli bölümlerindendir.

Mehir, kadının erkekten onun evine kadın olarak gitmesi karşılığında istediği şeydir. Çeyiz, takılar, düğündeki hediyeler, nişan vesairedeki hediyeler mehir sayılmamalıdır aslında.

Takı konuşulmuş-pazarlık edilmiş bir şey değildir, bir hediyedir. Ama eğer nişan gününde, söz gününde, işte “Bizi düğünden önce şuraya götüreceksin, şu kadar bilezik alacaksın, şu ayakkabıyı alacaksın, şunu alacaksın, nikâh masasına oturduğumuzda da mehir olarak şu kadar daha vereceksin.” deniyorsa bunların toplamı mehir demektir. Ama esasen çeyiz ve diğer takılar bizim toplumumuzda mehir statüsünde kabul edilmemektedir. Mehri ayrı bir şekilde tutacağız.

Evliliğin sürmemesi hâlinde verilen mehir, -mesela altı ay sonra boşanma oldu maazallah- geri istenmez bir daha. Diğerleri için belli bir pazarlık yapılabilir ama mehir kadının hakkı olarak kalır.

Mehir nikâhın gereği olarak kadının bir hakkıdır ve gayesi hem kadına değer vermek, onu hiçbir karşılık almadan kendisini erkeğe teslim eden basit bir varlık olma durumundan kurtarmak, hem de erkeğe göre zayıf olan kadın için ânî durumlarda bir kuvvet ve bir garanti olmak üzere farz kılınmıştır. Onun için mehir sembolik bir anlam ifâde etmez ve Hanefî mezhebine göre alt sınırı (tabani) vardır, ondan az olamaz. Mehir daha söz kesildiğinde, nişanda (muaccel) olabileceği gibi, nikâhtan sonraya da bırakabilir (müccel).

Nikâhta mehir olarak sadece önceden yapılan altınlar sözkonusu edîlebilir. Ama kadın isterse ayrıca, ilâve mehir de alabilir. Evlendikten sonra da koca, mehir olarak verdiği bir şeye, karısının rızası olmadan karışamaz. Kadın mehrini istediği zaman meşru ölçülerle istediği gibi kullanır. Ancak isterse kocasına bağışlayabilir: Ama koca, kadının istediği mehir dışında ona bir takım hediyeler vermişse, onların kadının elinde verildikleri gibi duruyor olmaları halinde cayıp, hediyelerini isteyebilir.