HAZRETİ ADEM

• Instagram
• YouTube
• Twitter
• Pinterest
• TikTok

Hayatı

Hz. Adem İnsanlığın ilk atasıdır. Yüce Allah ilk onu ve Havva annemizi yaratmıştır. Hz. Adem’in (as.) Kur’an-ı Kerim’de adı 25 defa geçer. Ülü’l-azm (En yüksek derecedeki) peygamberlerdendir. Allah bütün isimleri Hz. Adem’e (as) öğretti. Allah önce Hz. Adem‘i (as.) sonra Havva validemizi yarattı ve onları birbirine nikahladı. Allah’ın emri ile bütün melekler Hz. Adem’e (as) secde etti fakat şeytan secde etmedi. Şeytan bu yüzden Allah’ın huzurundan kovuldu. Bunun üzerine şeytan gerekçesinde haklı olduğunu ispat etmek için Allah’tan insanları doğru yoldan çıkarabilmek için izin istedi. Böylece insan ile şeytan, hak ile batılın kıyamete kadar sürecek savaşı başladı.

Hz. Adem (as.) Havva annemiz ile birlikte Cennet’te iken Şeytanın oyunuyla yasak meyveyi yemeleri sonrası Cennet’ten çıkarılıp yeryüzüne indirildi ve insanoğlu için dünya hayatı başladı. Hz. Adem (as.) ile Hz. Havva dünyaya indirildikten sonra uzun bir süre ayrı kaldılar. Allah tövbelerini kabul edip onları affetti ve birbirlerine kavuşturdu. Hz. Adem (as.) ilk defa toprağı işledi, tarım ve hayvancılıkla uğraştı.

Hz. Adem ’in (as.) Özellikleri

• İlk peygamberdi. (Kendisine 10 sahife indirilmiştir.)
• İlk insandı.
• İlk defa toprağı işleyendi.
• İlk olarak cennet ve dünya hayatını yaşayandı.
• İlk örtünendi.
• İlk unutandı.
• İlk hata yapandı.
• İlk tevbe edendi.
• İlk tevhid mücadelesi verendi.
• İlk evlat acısını duyandı.
• İlk selâmlaşandı.

Hz. Adem’in (as.) Yaratılışı

Allah, kendi varlığını bilmesi, ibadet ve itaatte bulunması ve yeryüzünü imar etmesi için mahlukatın en şereflisi olarak “insanı” yaratmayı istemişti. Daha önce yarattığı meleklere bu durumu şöyle:

• “ Hani rabbin meleklere, “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” demişti. Onlar, “Biz seni övgü ile tesbih ederken ve senin kutsallığını dile getirip dururken orada fesat çıkaracak ve kan dökecek birini mi yaratacaksın?” dediler. Allah “Şüphe yok ki, ben sizin bilmediklerinizi bilirim” buyurdu.” (Bakara/30)

Bu durumdan sonra melekler:

• “Seni tenzih ederiz! Bize öğrettiğinden başka hiçbir bilgimiz yoktur. En kâmil ilim ve hikmet sahibi şüphesiz sensin” cevabını verdiler.” (Bakara/32)

Hz. Adem’e (as) Ruh Verilmesi

Allah Hz. Âdem (as) ‘i yaratırken, ham maddesi olan çamuru, çeşitli mertebelerde değişikliğe uğratarak, canın verilmesi ve ruhun nefhedilmesine müsaid bir hale getirdi. Nihayet şekil ve suretinin tesviyesini ve düzenlemesini tamamlayınca ona can vermiş ve ruhundan üflemiştir:

• “Rabbin o zaman meleklere demişti ki: ‘Ben muhakkak çamurdan bir insan yaratacağım. Artık onu düzenleyerek (hilkatını) tamamlayıp ona da ruhumdan üfürdüğüm zaman kendisi için derhal (bana) secdeye kapanın.’ Bunun üzerine İblis ‘ten başka bütün melekler secde etmişlerdi. O (İblis) büyüklük taslamış ve kâfirlerden olmuştu. Allah: ‘Ey İblis iki elimle (bizzat kudretimle) yarattığıma secde etmekten seni alıkoyan nedir? Kibirlenmek mi istedin? Yoksa yücelerden mi oldun?’ buyurdu. İblis dedi: ‘Ben ondan hayırlıyım. Beni ateşten, onu ise çamurdan yarattın.’ “ (Sad, 38/71-76. Ayrıca bk. el-Araf, 7/12; el-Hicr, 15/29; es-Secde, 32/8-9)

Melekler Hz. Adem’e (as.) Neden Secde Etti?

Allah, Hz. Adem (as.) yaratıp ruhundan üfledikten ve ona isimleri öğrettikten sonra meleklere yönelerek Hz. Adem’e secde etmelerini emretmiştir. Bu husus kuranı kerimde:

• “Hani Rabbin meleklere demişti ki: «Ben muhakkak kupkuru bir çamurdan, şekillenmiş kara balçıktan bir insan yaratacağım. Ona şekil verdiğim ve ruhumdan üflediğim zaman, derhal onun için secdeye kapanın!» Meleklerin hepsi de hemen secde ettiler. Fakat iblis hâriç! O, secde edenlerle beraber olmaktan kaçındı. Allah: «Ey iblis, sana ne oldu ki secde edenlerle beraber olmuyorsun?» buyurdu. İblis: «Benim, kuru bir çamurdan, şekillenmiş balçıktan yarattığın insana secde etmem mümkün değildir.» dedi.” (Hicr/28-33)

Şeytan, Allah’ın emrini dikkate almamış, kendi nefsani arzuları istikâmetinde hareket etmiştir. Kendi nefsi, Allah’ın emrinin önüne geçirmiştir. Kul da kendi akıl, mantık ve kanaatini Allah’ın emrinin önüne geçirdiği takdirde iblis ’in düştüğü hataya düşer. Bu konu hakkında kuranı kerimde yüce Allah şu ikazı buyurmaktadır

• “Ey iman edenler! Allah ve resulünün önüne geçmeyin, Allah’a itaatsizlikten sakının! Şüphesiz Allah her şeyi işitmekte ve bilmektedir.” (Hucurat/1)

Şeytan Hz. Adem’e (as.) Neden Secde Etmedi?

Kuranı kerimde bu hadise şöyle anlatılmaktadır:

• Allah, “Ey İblis” dedi, “Kendi ellerimle yarattığım şu varlığın önünde secde etmekten seni alıkoyan nedir? Büyüklük mü taslıyorsun yoksa ululardan mısın?” (Sad/75)

Şeytan’ın Hazret-i Âdem’e secde etmemesi, şahsiyetinde olan kibir ve azametin tezahürü idi. Zira o, bir zamanlar meleklere hocalık edecek derecede ilim sahibi idi. Bu sebeple mümtaz bir mevki vardı.

Cennet Hayatı

Allah, Hazret-i Âdem ve Havva’yı yarattıktan sonra onların her türlü nimetlerle dolu cennette yaşamalarına, yasak ağaç dışında cennetin nimetlerinden istedikleri şekilde istifade etmelerine müsaade etti. Ayrıca Şeytan’ın kendilerine apaçık düşman olduğunu haber verdi. Bu ikaz kuranı kerimde şöyle bildirilmektedir:

• “Ey Âdem, dedik. Bu (şeytan) hem senin için hem de zevcen için (apaçık) bir düşmandır. Sakın o sizi cennetten çıkarmasın; sonra bedbaht olur, çok sıkıntı çekersin!” (Taha/117)

Onlar, cennette rahat ve müreffeh bir hayat sürmekteydiler:

• “Sen burada ne acıkırsın ne de çıplak kalırsın. Burada ne susuz kalırsın ne de sıcaktan bunalırsın!” (Taha/118-119)

Hz. Adem ile Havva bu durum üzere cennette yaşayıp giderken şeytan onların zayıf duygularını ve ebediliğe karşı olan hırslarını kullanarak yasak ağaçtan yemelerine sebep olmuştur.

Şeytan Hz. Adem Ve Havva’yı (as.) Nasıl Kandırıldı?

Şeytan, Hazret-i Adem ve Havva’yı kandırabilmek için türlü hilelere başvurmaktaydı. Bunlar Kuranı kerimde:

• “Sonunda şeytan ona vesvese vererek: «Ey Âdem! Sana ölümsüzlük ağacının ve yok olmayacak bir mülkün yolunu göstereyim mi?» dedi.” (Taha/120)
• “Derken şeytan, kapalı olan avret yerlerini birbirine göstermek için onlara fısıldayıp kafalarını karıştırdı ve “Rabbiniz size bu ağacı sırf melek olursunuz veya ebedî yaşayanlardan olursunuz diye yasakladı” dedi. Onlara, “Ben gerçekten sizin iyiliğinizi isteyenlerdenim” diye de yemin etti. Böylece ikisini de ayartmış oldu. Ağacın meyvesini tattıklarında ayıp yerleri kendilerine göründü. Ve cennet yapraklarından üzerlerini örtmeye başladılar. Rableri onlara, “Ben size o ağacı yasaklamadım mı ve şeytanın size apaçık bir düşman olduğunu söylemedim mi?” diye seslendi.” (Araf/20-21-22)

Hz. Adem’in (as.) Dünyaya Gönderilmesinin Hikmetleri

Allah, insan neslinin atası olan Adem(as.) mahlukatın en mükerremi kılarak cennette yaratmıştır. Ancak yasaklanan ağaca yaklaşması neticesinde aslî vatanı olan cennetten çıkarılıp bir imtihan âlemi olan dünyaya gönderilmiştir. Bunun bazı hikmetleri şöyle sıralanabilir:

1. Adem (as.) ve Havva validemizden devam edecek olan insanların yer­yüzünde hayat sürmeleri murad edilmiştir.

2. İçinde yaratıldıkları cennet nimetlerinin kıymetini bilip tekrar o nimetlere kavuşma ümidiyle bir imtihan yeri olan dünyada salih amellere koşmaları istenmiştir.

3. Hz. Adem’in zürriyeti içinde cennete layık olmayıp cehenneme müstahak olan kimselerin bulunması ve bunların Salihlerden ayrılmak istenmiştir.

4. İnsanın Allah’ın iradesini ve ahkamını yeryüzünde tatbik ve orayı imarla mükellef bir halife kılınması murad edilmiştir.

5. Mahiyetini insan aklının çözemeyeceği bir kader sırrıdır.

Hz. Adem ve Havva (as.) Nasıl Affedildi?

Hz. Adem, melekler tarafından Hindistan’ın güneyindeki Seylan Adası’na, Havva validemiz ise, Kızıldeniz kenarındaki Cidde şehrinin bulunduğu yere indirilmişti. Bu yüzden uzun bir müddet birbirlerinden ayrı kaldılar. Adem (as.) ile Havva validemiz tevbe ve istiğfara devam ettiler:

• “Dediler ki: “Ey rabbimiz! Biz kendimize zulmettik. Eğer bizi bağışlamaz, bize acımazsan mutlaka ziyan edenlerden oluruz!”.” (Araf/23) diye dua ettiler.

Hz. Adem (as.) Vefatı

Hz. Adem (as.) Cuma günü vefat etmiş, melekler gelip onu yıkamış, kefenlemiş ve sonra da defnetmişlerdir. 930 veya bin sene yaşadığı rivayet edilir. Hz. Adem’in (as.) kabri rivayetlere göre ise Mekke’de Ebûkubeys mağarasında veya Hindistan’daki Nevz dağındadır.

Kaynakça:

• Osman Nuri Topbaş, Nebiler Silsilesi 1, Erkam Yayınları
• İslam Ansiklopedisi, Nuh
• İslamveihsan, Hz. Adem